Gemeentehuis Woerden

Woensdag 12 juni werden in Woerden feestelijk het vernieuwde gemeentehuis en Regionaal Historisch Centrum Rijnstreek en Lopikerwaard geopend. De revitalisatie is ontworpen door cepezed en cepezedinterieur. De oude huisvesting verkeerde in slechte bouwkundige en bouwfysische staat, waardoor ze onder meer veel energie verbruikte en klimatologisch oncomfortabel was. Daarnaast was het gebouw te groot voor de huidige manier van werken en had het gebreken op het gebied van beleving en functionaliteit. Zo was het niet representatief en ingedeeld met een gesloten celstructuur die zowel de ruimtelijkheid, de daglichttoetreding als de functionaliteit en flexibiliteit beperkte. De vernieuwing heeft zich gericht op een combinatie van inkrimping, modernisering en verduurzaming. De revitalisatie heeft bovendien budgetneutraal plaatsgevonden.

Het bestaande gebouwensemble kwam in de jaren tachtig gefaseerd tot stand. Het bestond uit een rij van drie geschakelde kantoorblokken van verschillende hoogten en afmetingen langs de Blekerijlaan, met haaks daarop een volume langs de Bleek. Het laatste was origine een bedrijfshal maar huisvestte inmiddels het Historisch Centrum en de raadzaal. In de oksel tussen de hal en kantoren lag een entreegebouw. Het complex net ten zuiden van de historische vestingwallen werd in de jaren negentig door de gemeente in gebruik genomen.

Compact gebouw
Voor een compacter en eenduidiger geheel zijn verschillende bouwdelen gesloopt en zijn doelgericht beperkte delen nieuwbouw toegevoegd. In totaal is het vloeroppervlak teruggebracht van zo’n 14.000 tot 8.000 m2. De voormalige bedrijfshal is sterk verkleind en het entreegebouw is geheel verwijderd. Het uiterste kantoorblok langs de Blekerijlaan is vervangen door een nieuwe raadzaal met een geheel transparante kopgevel. Het middelste is verlaagd tot de hoogte van het andere overgebleven kantoorvolume en is aan beide langszijden voorzien van aangebouwde, volledig transparante videstroken. Hierin zijn ook de nieuwe entrees van het gemeentehuis opgenomen.

Hoge verblijfskwaliteit
De vides spelen een belangrijke rol in de verblijfskwaliteit van het vernieuwde gemeentehuis. Niet alleen brengen ze licht, lucht en ruimtelijkheid in het gebouw, ook dragen ze sterk bij aan de fysieke en visuele interactie tussen de verschillende functies en vloervelden. Daarnaast maken ze integraal deel uit van het klimaatconcept.

Ook voor het overige zijn openheid, ruimtelijke beleving en verbinding centrale thema’s. Zo is de traditionele cellenstructuur geheel doorbroken en vervangen door grote open vloervelden en ruimten met transparante afscheidingen. De installatietechniek is zo compact mogelijk geïntegreerd, waardoor de verdiepingen een maximale vrije hoogte hebben. De beveiligingsschillen en brandcompartimenteringen zijn zo geplaatst en uitgevoerd dat ze de inzichtelijkheid en de uitnodigende atmosfeer nergens doorbreken. De glasdelen van de nieuwe gevel zijn bijna twee meter breed en verdiepingshoog, waardoor gebruikers zich direct verbonden voelen met het groen buiten.

Flexibele werkplekken
De kwaliteit van de werkplekken is aanmerkelijk verhoogd. Het nieuwe interieur is volledig gebaseerd op Het Nieuwe Werken en heeft een flexibele indeling met verschillende typen werkplekken. Er zijn veel mogelijkheden tot samenwerken, zowel binnen de eigen organisatie als met inwoners, instellingen en bedrijven. Bijzonder is dat niemand meer een eigen vaste werkplek heeft, zelfs de burgemeester en wethouders niet. Ook zijn veel ruimten multifunctioneel. Zo zijn de commissiekamers en het bestuurscentrum ook bruikbaar als reguliere vergaderruimten. De vergadertafels in de raadzaal zijn vervaardigd van lichtgewicht, duurzaam hennep en vlas. Daarmee zijn ze gemakkelijk verplaatsbaar en is de zaal ook goed bruikbaar voor bijvoorbeeld recepties, trouwerijen of andere grote bijeenkomsten.

De verschillende soorten werkplekken zijn gezoneerd naar gebruik. De rustiger plekken voor stilte en concentratie liggen langs de gevel aan de Blekerijlaan. De dynamischer plekken voor samenwerken liggen langs de hoge open vide aan de tegenovergelegen kant van het gebouw. Daar bevinden zich ook de nieuwe trappen en ontmoetingsplekken. Op de eerste verdieping grenzend aan de vide ligt aan deze kant ook het restaurant. Dit heeft een buitenterras op het dak van de voormalige bedrijfshal, waarin ook nu de archieven van het Regionaal Historisch Centrum zijn opgenomen. Het publieksplein met de loketten ligt centraal op de begane grond.

Cope-landschap
Qua toon en sfeer is het vernieuwde interieur geënt op het kenmerkende cope-landschap van het Groene Hart, waarvan Woerden de hoofdstad is. In de middeleeuwen werd de grondverkaveling geregeld in copen, overeenkomsten waarin de afspraken rondom ontginning werden vastgelegd. De invloed daarvan is nog steeds sterk zichtbaar in het landschap, dat zich kenmerkt door een rijke schakering aan stroken en groentonen. Het interieur heeft daarnaast verschillende andere elementen die de identiteit van Woerden onderstrepen. Zo zijn oude prenten uit het historisch archief sterk vergroot en gebruikt als privacyfolies of behang. De grote kroonluchter in de raadzaal heeft de vorm van de historische Woerdense vestingwallen.

A+++
Energetisch heeft het gemeentehuis een sprong van meer dan zes stappen gemaakt. Waar het voorheen energielabel G had en de ambitie van de opdrachtgever minimaal A+ was, heeft het nu label A+++, het één na hoogst haalbare. Daarvoor is onder meer de gevel hoogisolerend uitgevoerd en is het gebouw toegerust met een warmte-koudeopslag en een groot oppervlak aan zonnepanelen. Ook is het gasloos gemaakt en voorzien van energiezuinige verlichting en klimaatapparatuur met een hoog rendement. Belangrijk voor de duurzaamheid is daarnaast de circulaire sloop van de verwijderde en gestripte bouwdelen. Alle vrijgekomen materialen zijn streng gescheiden afgevoerd en maar liefst 98% ervan wordt via een gecertificeerd verwerker hergebruikt.

Budgetneutraal
De verkleining van het aantal meters vloeroppervlak en de uiteenlopende duurzaamheidsmaatregelen besparen sterk op de energie- en onderhoudskosten. Inclusief de kapitaallasten voor alle verbouwingen zijn de totale exploitatiekosten voor het vernieuwde gemeentehuis gelijk gebleven aan die voor het oude. Daarmee is de revitalisatie budgetneutraal tot stand gekomen.

architectenbureau cepezed

cepezed is een middelgroot, veelvuldig onderscheiden bureau voor ruimtelijk ontwerp dat inmiddels veertig jaar bestaat. Opdrachten bestrijken de gebieden stedenbouw, industrie, interieur en vooral architectuur. cepezed staat voor kennis, vaardigheid en een eigenzinnige no nonsense mentaliteit. Het bureau paart een groot conceptueel vermogen aan een vernuftige creativiteit. Voor hedendaagse problemen komt het met hedendaagse oplossingen. De resultaten zijn ontwapenend nuchter en onnavolgbaar inzichtelijk. Esthetiek en functionaliteit zijn bij cepezed mathematisch aaneengeklonken. Het bureau ontwerpt omgevingen voor mensen, geen monumenten voor de architect. Zorgvuldig detaillerend bedient cepezed zich van een bescheiden vormentaal en sobere doch hoogwaardige en aansprekende materialen. Als architect van helderheid en transparantie beheerst cepezed als geen ander de complexiteit achter de eenvoud. Het bureau hanteert een integrale ontwerpmethodiek waarin materialen voor verschillende functies tegelijkertijd worden gebruikt. Ruimtelijke vormgeving, constructie en installatietechnieken worden zo tot ondeelbaar geheel gesmeed. Gangbare bouwmaterialen zijn voor cepezeds integrale ontwerpwijze niet altijd toereikend. Daarom innoveert het bureau ook zelf. cepezed ontwikkelt met regelmaat nieuwe bouwcomponenten die bijdragen aan de totaaloplossingen die zijn klanten zoeken. Meedenkend, professioneel, los van conventies en met evenveel vertrouwen in techniek als eigen kunnen, werkt cepezed aan steeds nieuwe, duurzame en intelligente (ge)bouwoplossingen. Met uitzonderlijke ontwerp- en procesbeheersing verhoogt cepezed doorlopend de kwaliteit van het gebouwproduct.